Contribution to ‘Sanskrit’, People’s Linguistic Survey of India

Dr. Shakuntala Gawde has contributed to the book Sanskrit, People’s Linguistic Survey of India, volume 36 edited by Ganesh N. Devy and Avadhesh K. Singh. She has authored four articles namely ‘Sanskrit: A brief overview’, ‘Origin of the Sanskrit Language’, ‘Sanskrit teaching Institutions in India’ and ‘Sanskrit Teaching Institutions outside India’. These articles are published […]

Continue Reading

Śiva

Article on ‘Śiva’ authored by Dr. Shakuntala Gawde published in the encyclopedia of Hinduism and Tribal Religions published by Springer. This encyclopedia is edited by Pankaj Jain, Rita Sherma, Madhu Khanna. This encyclopedia is live in the sense that it can be edited anytime by the author but all previous editions are available to reader. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-024-1036-5_268-1 Cite this entry […]

Continue Reading

Gokarṇamāhātmya- A study into Narratives With Special Reference to Gokarṇa Purāṇa

(paper published by Indic Today) Gokarṇa is situated in Uttara Kannada district of Karnataka. Gokarṇa  is considered as Dakṣīṇa Kāśī or even superior to Kāśī. Gokarṇa Mahabaleśvara i.e. Lord Śiva is the main deity of this sacred tīrtha. There is a geographical peculiarity in forming the name Gokarṇa of this place. Gaṅgāvalī and Aghanāśinī are two […]

Continue Reading

सर्प-देवता : जागतिक रुढी आणि परंपरा

सर्प अथवा नाग ही देवता म्हणून संपूर्ण भारतात त्याचे महत्त्व आहे. साधारणपणे सौम्य व उग्र असे देवतांचे स्वरूप दिसते. दैवतशास्त्रीय तत्त्वानुसार उग्र देवतेच्या कोपापासून स्वत:चे रक्षण करण्यासाठी म्हणून देवतांचे पूजन केले जाते. हाच भाव नागपूजनामागेदेखील असावा. क्लेशकारक व कल्याणकारक अशा दोन्ही छटा नाग/सर्पपूजनामागे असल्याचे दिसते समाजशास्त्रीय दृष्टीकोनातून विचार करता असे दिसून येते की नाग म्हणजे […]

Continue Reading

Lunch box- from the perspective of Dhvani theory

Anandavardhana (9th century CE) propounded Dhvani theory in his treatise Dhvanyaloka. Word Dhvani is derived from the root dhvan means to suggest. Definition of dhvani is given as the suggested sense which gives pleasure (रमणीयव्यङ्ग्यार्थ:।). He explicitly condemns the poetry which is based on explicit sense. Figures or Rasa can be present in the poetry […]

Continue Reading

केवलाद्वैत वेदान्त

‘वेदान्त म्हणजे वेदानाम् अन्त: |’- वेदांच्या शेवटी येणारे उपनिषद् ग्रंथ यांना वेदांत असे म्ह्टले जाते. ज्ञानाची परमसीमा उपनिषद्ग्रंथात दिसून येत असल्यानेदेखील त्यांना वेदांत अशी संज्ञा आहे. उपनिषदांच्या तत्त्वज्ञानावर आधारीत सर्वच ग्रंथाना नंतर वेदांत अशी संज्ञा दिली गेली. उपनिषदांचे तत्त्वज्ञान अत्यंत सारगर्भ आणि गूढ असल्याने त्यांची अर्थनिश्चिती करण्यासाठी बादरायणाने ५५५ सूत्रे लिहिली त्याला ’ब्रह्मसूत्रे’ असे संबोधले […]

Continue Reading

Book Review of ‘The Purāṇic World by Vijay Nath’

•About the author: Dr. Vijay Nath is a retired Associate professor from the Department of History, Janakidevi Memorial College, University of Delhi. Two more books are on her credit based on Purāṇic literature namely- ‘Dāna: Gift system in Ancient India’ and ‘Purāṇas and Acculturation: A Historico- Anthropological Perspective’. She has contributed number of research papers […]

Continue Reading

अमृतस्वरूपा भक्ति

नारद भक्तिसूत्रांमध्ये भक्तिची व्याख्या करताना ’ सा त्वस्मिन् परमप्रेमरुपा ।’ असे तिचे लक्षण सांगीतले आहे. ’भक्ति’ या शब्दाचा साधा सरळ अर्थ ’सेवा करणे’ (भज्-सेवायाम्). व्यापक अर्थाने पाहता भक्तिया संकल्पनेमध्ये प्रेम, सेवा, समर्पण, पूजा, अर्चना अशा अनेक अर्थ समाविष्ट होताना दिसतात. तरीदेखील भक्ति ही खऱ्या अर्थाने ’प्रेम’ या संकल्पनेवर आधारलेली आहे. भक्ति म्हणजे प्रेम का? तर […]

Continue Reading